Samenvatting symposium Buitenplaatsen op de kaart!
Het symposium Buitenplaatsen op de kaart! richtte zich op de ontwikkeling van de Utrechtse Buitenplaatsen. Thema’s die deze middag behandeld werden betroffen het overheidsbeleid, waardering (zowel in de zin van respect als in de beoordelende betekenis van het woord) van de landgoederen en de zoektocht naar zelfvoorzienigheid in het onderhoud van deze bijzondere historische complexen.
Bron: Organisatie symposium Buitenplaatsen op de kaart!
De 165 deelnemers werden welkom geheten door achtereenvolgens Otto van Boetzelaer, Saskia van Dockum en Mariëtte Pennarts. De eerste twee sprekers benoemde specifiek het positieve effect van het themajaar Historische Buitenplaatsen 2012, waarna Mariëtte Pennarts zich focuste op de eerste resultaten van de uitgevoerde plannen die in 2012 waren opgesteld. Deze resultaten kwamen aan bod in later volgende workshops.
Themajaar
In zijn column benoemde René Dessing als voorzitter van Stichting Themjaar Historische Buitenplaatsen 2012 dat het themajaar veel had bereikt, maar dat we nog niet klaar zijn. Niet alleen de bekendheid mag nog groeien, ook de erkenning van de landgoederen als recreatieve locatie mag zowel in waardering als financiële middelen beter worden uitgedragen.
Hoe men een landgoed in het huidige tijdsbeeld kan behouden, stond centraal in de presentatie van Albert Graaf Schimmelpenninck. Met het Pact van Twickel gaf Schimmelpenninck een inzicht in de invloeden die één van Nederlands grootste landgoederen bedreigen. Zowel op het gebied van ruimtelijke ordening, recreatie, beheer en gebruik vormden zowel kansen als bedreigingen. Schimmelpenninck laat zien dat een intensieve samenwerking tussen overheid en eigenaar een bijzonder resultaat kan opleveren.
Met enige creativiteit laat Erik Geytenbeek zien hoe hij zijn familielandgoed tot een moderne beleving maakt. Met zijn column pleit hij voor een inventievere aanpak van de exploitatie van het landgoed, waarbij commercieel gewin geen bedreiging hoeft te vormen voor het landgoed, haar soortenrijkdom en het aangezicht.
In de vier workshops werden de deelnemers bijgepraat over nieuwe ontwikkelingen binnen de Provincie Utrecht, als ook geïnspireerd door succesverhalen uit andere gemeenten.
Workshops
Met de Utrechtse Erfgoedmonitor wordt gericht gekeken naar de staat van de monumenten en een indicatie gemaakt van de restauratiebehoefte. In de workshop werd specifiek ingegaan op de buitenplaatsen en landgoederen, die een enigszins aangepaste methode nodig hebben om hun restauratiebehoefte goed in kaart te kunnen brengen.
Met de Utrechtse Buitenplaatsbiotoop worden de bijzondere ruimtelijke kenmerken die een buitenplaats of landgoed in zich vat, zichtbaar gemaakt in een GIS-kaart. De buitenplaatsbiotoop biedt een inspiratie- en kennisdocument bij de ruimtelijke ordening (bij ontwikkelingen en bij het vormen van beleid).
Met behoud door ontwikkeling werd gericht gezocht naar een verdienmodel voor de buitenplaatsen. Op welke manier kunnen ambtenaar en landgoedeigenaar komen tot een inzichtelijke waardering van de verschillende waarden van een landgoed en hoe kunnen deze waarderingen per landgoed met elkaar vergeleken worden. En, niet onbelangrijk, hoe kan een ambtenaar dan de verschillende landgoederen met elkaar vergelijken?
Met de schop in de grond gaf Gemeente Rheden inzicht in hun landgoederenbeleid. De Gemeente Rheden heeft 34 landgoederen binnen haar grenzen liggen, aangevuld met meerdere buitenplaatsen. De landgoederen vormen als het ware de ‘parels’ van de gemeente en samen met het zeer fraaie landschap het DNA van de gemeente. Overleg, samenwerking met de eigenaren (wederzijds vertrouwen), draagvlak en maatwerk vormen de hoofdaspecten van een goed beleid. De wethouder en monumentenambtenaar deelden hun ervaringen en adviezen met de deelnemers.
Interview
Aan het einde van de dag interviewde Saskia van Dockum Bart Krol, gedeputeerde Ruimtelijke Ontwikkeling en Landelijk Gebied bij de Provincie Utrecht. Hij vatte het concept van een landgoed samen door op te merken dat een landgoed niet specifiek cultuurhistorie of ruimtelijke ordening is. Hierdoor zijn zowel hij als zijn collega Mariëtte Pennarts hierbij betrokken. In het interview vertelt Krol dat de Provincie Utrecht de eigenaren wil blijven bijstaan in het zelfstandig ontwikkelen van de buitenplaatsen ter verrijking van de mooie provincie Utrecht!
Het volledige verslag van deze bijeenkomst is hier te downloaden!