Prehistorisch kampvuur ontdekt in grot in Valkenburg

Bron: www.gemeente.valkenburg.nl

In een gebied van Natuurmonumenten in Valkenburg (Zuid-Limburg) is door archeologen uit Leiden in opdracht van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Natuurmonumenten, de stichting In onsen lande van Valkckenborgh en de Rijksdienst voor Cultureel erfgoed een restant van een kampvuur uit de prehistorie ontdekt. Een ouderdom van vele duizenden jaren is niet uitgesloten. Het kampvuur was te herkennen als een laag houtskool met daarin stukjes verbrande vuursteen. De vondst wijst erop dat in de beschutting van de ingang van een prehistorische grot, een zogenaamde ‘abri’, hebben steentijdmensen hier gebivakkeerd en waarschijnlijk werktuigen voor de jacht gemaakt. Het kampvuur is gevonden op een diepte van 3 meter onder de huidige oppervlakte van de abri. Een dergelijke situatie is wel bekend uit o.a. België en Frankrijk, maar is in Nederland nog nooit aangetroffen. Ook is mogelijk de bedding gevonden van een voorloper van de rivier de Geul, zoals die in de IJstijd stroomde, tientallen meters hoger dan tegenwoordig.

Door een plaatselijke amateur-archeoloog, Hub Pisters, was al 30 jaar geleden opgemerkt dat een diep gat in een mergelwand, hoog boven Valkenburg, mogelijk een natuurlijke inham in de rots was (een ‘abri’), die onderdak zou kunnen hebben geboden aan mensen uit de Steentijd. Dit zou in Nederland de eerste en enige abri zijn. Dat in Nederland al in de IJstijden, vanaf circa 300.000 jaar geleden, mensen hebben gewoond is reeds langer bekend. Een vindplaats als deze is echter uniek.

Het terrein is eigendom van Natuurmonumenten. In verband met een inrichtingsplan werd besloten om deze theorie te onderzoeken. Op 12 mei is een proefsleuf gegraven tot op de natuurlijke bodem van de abri. Het onderzoek duurt tot en met 14 mei. Daarna wordt de proefsleuf dicht gemaakt en wordt het terrein beschermd om schade aan natuur en archeologisch monument te voorkomen. Het is wel de bedoeling dat in een toeristische wandelroute en via de VVV informatie over deze voor Nederland unieke vindplaats wordt gegeven.

De uitholling in de rots is waarschijnlijk het gevolg van uitslijping door een voorganger van de Geul. Deze oude, dichtgeslibde Geulbedding is mogelijk ook terug gevonden. In duizenden jaren daarna heeft de Geul een breed, diep dal gemaakt. Vanuit de grot hadden prehistorische jagers een goed uitzicht op jachtwild in het dal. Ook nu ligt de plek op een van de mooiste uitzichtlocaties van Valkenburg.

Hoe oud het kampvuur precies is, moet nog met 14C-datering bepaald worden. Nu wordt de ouderdom geschat aan de hand van de resten van vuurstenen werktuigen. Later is de plaats bedekt geraakt door grond en brokken kalksteen. Daarin bevinden zich ook vondsten van ongeveer 5000 v.Chr. Ook in die tijd is de plek bezocht door de prehistorische boeren die toen in de omgeving van Valkenburg woonden.

Het onderzoek wordt uitgevoerd door bureau ARCHOL uit Leiden volgens een onderzoeksplan van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uit Amersfoort in opdracht van gemeente en Natuurmonumenten. Ook de plaatselijke amateurs nemen deel aan het onderzoek.