Hoe om te gaan met archeologie in de gemeente Peel en Maas?

Bron: Dagblad de Limburger
Door: Gertie Driessen

NIEUW BELEID Wie in Peel en Maas grond wil bewerken hoeft niet meer per se archeologisch onderzoek te laten doen. Dat hangt af van waar die grond ligt.

Een maatschappelijk verantwoord archeologiebeleid. Een beleid dat recht doet aan het historisch erfgoed, agrariërs voldoende mogelijkheden biedt hun grond te bewerken en projectontwikkelaars of particuliere bouwers niet onnodig belast. De gemeente Peel en Maas heeft alle belangen gewikt en gewogen en meegenomen in het nieuwe beleid.

Eerst even de situatie zoals die nu (landelijk) is. In 1992 tekende Nederland het verdrag van Malta dat als doel heeft het archeologisch erfgoed in Europa beter te beschermen.

Na jarenlange discussie over de invoering van dat verdrag, trad archeologische monumentenzorg in werking.Wie de bodem verstoort, moet een archeologisch vooronderzoek laten uitvoeren. Die verplichting geldt voor bodemingrepen over een oppervlakte van 100 vierkante meter of meer. Een dieptegrens is nooit wettelijk vastgesteld, maar wordt in Nederland doorgaans op dertig centimeter gehouden.

Gemeenten mogen daar gemotiveerd van afwijken. Dat is precies wat Peel en Maas gaat doen. Om dat mogelijk te maken, heeft de gemeente een archeologische waarden- en verwachtingenkaart gemaakt. Daarop is aangegeven hoe groot de kans is dat in een bepaald gebied archeologische resten worden aangetroffen. Afhankelijk daarvan varieert de oppervlakte van het perceel waarbinnen je vrijgesteld bent van onderzoek.

• In gebieden met een vastgestelde zeer hoge archeologische waarde blijft de wettelijke ondergrens van 100 vierkante meter gehandhaafd.
  
• In gebieden met een vastgestelde hoge waarde wordt die grens opgerekt tot 250 vierkante meter. Datzelfde geldt voor gebieden met een hoge archeologische verwachting.
  
• Voor een terrein met een middelhoge archeologische verwachting geldt een ondergrens van 2500 vierkante meter.
  
• Voor terreinen met een lage of geen archeologische verwachting hoeft geen onderzoek meer te worden verricht.

Als dieptegrens houdt Peel en Maas geen 30 centimeter aan, maar 40. Voor percelen met asperges, fruitbomen en schorseneren moet de dieptegrens nog worden bepaald. Deze de bodem al dieper dan 30 cm verstoord. Andere telers die aan kunnen tonen dat hun land ook dieper dan 30 cm is bewerkt, kunnen dat tezijnertijd op een open dag komen melden. Via steekproeven wordt voor deze percelen een afwijkende dieptenorm vastgesteld.

Hoewel het nieuwe beleid in overleg met LLTB is vastgesteld, maken vooral aspergetelers en fruitboomkwekers zich zorgen. Zij zijn bang dat er straks nog maar weinig grond voor hun teelt beschikbaar waarvoor ze geen onderzoek hoeven te laten verrichten.

Aangezien Peel en Maas nauwelijks gebieden met een zeer hoge vastgestelde archeologische waarde heeft, geeft het nieuwe beleid meer speelruimte aan agrariërs en projectonwikkelaars of particuliere bouwers. Daarnaast kan iedereen die grond wil kopen vantevoren zien of hij archeologisch onderzoek moet laten verrichten of niet. Tegenover die grotere vrijheid staat wel dat de gemeente streng(er) gaat handhaven. ‘Zacht aan de voorkant; hard aan de achterkant’, omschrijft ze het.