Geld voor groen en archeologie

Bron: Nieuwsbrief RACM no 6
Door: Ben de Vries

Tijdens de frivole hoedjesparade en de troonrede viel het magische woord monumenten’ niet. In de daaropvolgende trits aan begrotingscijfers echter kregen groene én archeologische monumenten gelukkig wel de aandacht die zij verdienen. Het kabinet heeft namelijk voor de instandhouding van beide in 2009 samen één miljoen euro gereserveerd. Dit bedrag zal naar verwachting in 2010 oplopen tot € 3,4 miljoen op jaarbasis en vanaf 2011 structureel €4 miljoen bedragen. Vorig jaar is door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten berekend dat voor de instandhouding van in goede staat verkerende groene monumenten jaarlijks € 7 miljoen extra nodig is en voor archeologische monumenten € 2 miljoen. Via de meerjarenbegroting is voor de oplossing hiervan nu een belangrijke eerste stap gezet.

Bij de 1250 groene monumenten die Nederland rijk is, bepaalt de combinatie van natuur en cultuur de grote waarde ervan. Het kunnen buitenplaatsen, begraafplaatsen en boerenerven zijn, maar ook stadsparken en kloostertuinen. Ze zijn nooit door toeval ontstaan, maar met net zoveel zorg ontworpen, aangelegd en ingericht als gebouwen.
Helaas kampt het leeuwendeel met ernstig achterstallig onderhoud. Verder verval moet warden voorkomen. Het kabinetsbesluit is de eerste noodzakelijke stap naar het subsidiabel verklaren van instandhouding van de groenaanleg. Dat vergt nog wel een ingreep in de Leidraad Brim subsidiabele instandhoudingskosten, want monumentaal groen staat daar nog niet als subsidiabel in vermeld. Ook moet hierover nog afstemming met het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit plaatsvinden. Daarom zal die ene miljoen vooralsnog naar archeologie gaan.

Anders dan bij de gebouwde monumenten kunnen eigenaren van archeologische monumenten tot op heden geen aanspraak maken op een instandhoudingsregeling. Daar brengt dit kabinet verandering in. Hieraan bestand ook behoefte, want met name door agrarisch gebruik verdwijnen soms terloops archeologische vindplaatsen.