Een kwestie van handhaven
Het voormalige Franciscaner klooster en college Sankt Ludwig in het Limburgse Vlodrop blijft een rijksmonument. Dat heeft minister Plasterk van Cultuur op advies van de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten in oktober besloten. De bescherming van Sankt Ludwig als monument staat daarmee na tien jaar procederen niet meer ter discussie.
Bron: Nieuwsbrief RACM 1
Door: Ben de Vries, Communicatie, b.de.vries@racm.nl
Het verzoek tot afvoering van het register van beschermde monumenten was ingediend door de eigenaar van het klooster, de Maharishi-organisatie MERU, die het vervallen monument wil slopen en ter plekke nieuwbouw voor een Vedische universiteit wil plegen. In 1990 nam de uit India afkomstige goeroe Maharishi zijn intrek in het immense klooster, gelegen in de bossen van Nationaal Park De Meinweg. Zijn domicilie groeide uit tot het wereldwijde hoofdkwartier van de door hem opgerichte Transcedente Meditatiebeweging. Ter plaatse wonen zo’n vijfhonderd aanhangers. De wereldberoemde en steenrijke Mahareshi Mahesh Yogi kreeg eind jaren zestig zelfs The Beatles en The Beach Boys op bezoek. Eerder dit jaar overleed hij op 91-jarige leeftijd.
Zeldzaam klooster
Het afvoeringsverzoek van de MERU werd overigens ruimhartig ondersteund door zowel de gemeente Roerdalen als de provincie Limburg. Daarentegen waren de Raad voor Cultuur, de Stichting Burgercomité St. Ludwig, het Cuypersgenootschap, Bond Heemschut, evenals een aantal buurgemeentes uit Duitsland en een groep particulieren voor handhaving van het zelfdzame klooster.
Duitse broeders onder leiding van architect-broeder Quintilian Borren bouwden dit religieuze centrum tussen 1906 en 1909 langs de spoorlijn Antwerpen-Roermond-Mönchengladbach. Het is een laat uitvloeisel van de Kulturkampf, als gevolg waarvan veel kloosterlingen door de Duitse kanselier Otto von Bismarck uit Pruisen werden verdreven. De paters bleven tot 1979 in Vlodrop actief.
Illegale sloop
De minister heeft een helder signaal afgegeven. De monumentale waarden die aanleiding waren voor de aanwijzing in 1997 van Sankt Ludwig tot beschermd monument zijn nog steeds in ruimte mate aanwezig. Dit standpunt wordt bevestigd door de Raad voor Cultuur en de gemeentelijke monumentencommissie. Als gevolg van de gedeeltelijke, illegale sloop is er weliswaar historisch materiaal verloren, maar de waarde van dat verlies is beperkt.
Bovendien zijn de aangetaste delen goed te restaureren en daarom herstelbaar. Een niet-perfecte staat van een monument kan geen vrijbrief zijn voor een eigenaar het te willen slopen.
Na de uitspraak van de minister hebben diverse partijen, waaronder de Rijksdienst, hun positie belicht in een uitgebreide uitzending van het actualiteitenprogramma EénVandaag. Zoals verwacht heeft de MERU, die in augustus nog overwoog uit Vlodrop te willen vertrekken, alsnog bezwaar aangetekend tegen het ministeriële besluit.