De Crisis- en herstelwet en cultuurhistorie

Een korte samenvatting

Bron: Factsheet A&O

Het kabinet heeft op Prinsjesdag 2009 de zogeheten Crisis- en herstelwet (Chw) aangeboden aan de Tweede Kamer. Met deze wet wil het kabinet de procedures voor grote projecten versnellen en de gevolgen van de economische crisis bestrijden. Het is de bedoeling dat de wet gaat gelden van 1 januari 2010 tot 1 januari 2014.

De Chw valt grofweg in twee delen uiteen.
1. Een aantal specifieke maatregelen voor een versnelde besluitvorming over en uitvoering van projecten op het gebied van infrastructuur, bedrijvigheid, woningbouw en dergelijke.
2. Een groot aantal wijzigingen van bestaande wetten, zoals de Wet algemene bepalingen omgevings-recht, de Wet milieubeheer of de Wet ruimtelijke ordening. Dit met het doel om procedures in te korten, wetgeving te stroomlijnen, het aantal benodigde vergunningen terug te dringen en meer duidelijkheid te scheppen in bestuurlijke verantwoordelijkheden.
Uitgangspunt daarbij is dat alle Europese en internationale regelgeving volledig van kracht blijft.

Bij de wet horen ook enkele bijlagen:
• Bijlage I bestaat uit een lijst met een aantal categorieën ruimtelijke en infrastructurele werken, uiteenlopend van de bouw van windmolens tot de aanleg van hoofdvaarwegen;
• Bijlage II, bestaat uit een lijst van 58 concrete projecten, wat betreft de provincie Limburg worden genoemd bij de ruimtelijke en infrastructurele projecten: de integrale gebiedsontwikkelingen (focus op glastuinbouw): Greenport Deurne en Klavertje 4 bij Venlo; en bij de wegenprojecten: de aanleg van de A74 van Venlo tot de Duitse grens.

Voor de projecten in de bijlagen I en II – die in de toekomst bij algemene maatregel van bestuur nog verder kunnen worden uitgebreid – geldt dat de Chw regels geeft om onder andere beroepsprocedures te vereenvoudigen en bekorten, en om gebreken in de besluitvorming achteraf te herstellen. Voor de projecten in bijlage II geldt verder nog dat, als daarvoor een milieueffectrapportage vereist is, geen onderzoek naar redelijke alternatieven en/of een advies van de Commissie voor de m.e.r. meer nodig is. Dit kan ook gevolgen hebben voor de wijze waarop effecten op de cultuurhistorie van een plan of project worden meegewogen.

Het wetsvoorstel bevat verder de mogelijkheid om bij algemene maatregel van bestuur een gebied, bij wijze van experiment, voor de duur van tien jaar aan te wijzen als ontwikkelingsgebied. In zo’n geval kan dan worden afgeweken van een aantal wettelijke bepalingen op het gebied van natuur en milieu.

Vanuit de zorg voor de cultuurhistorie zijn vooral ook de wetsartikelen van belang die zich richten op een versnelde uitvoering van woningbouwprojecten. Deze houden onder meer in dat:
• Gemeenteraden voor de bouw van ten minste 20 en maximaal 2000 woningen, inclusief de daarbij behorende voorzieningen, een zogenoemd “projectuitvoeringsbesluit’ kunnen vaststellen;
• Met zo’n besluit andere wettelijk vereiste, vergunningen, ontheffingen of vrijstellingen niet meer nodig zijn. Met andere woorden: een projectuitvoeringsbesluit treedt in de plaats van een aanleg-, sloop-, bouw- of monumentenvergunning, een vrijstelling van het bestemmingsplan en dergelijke. Alleen de Flora- en faunawet is hiervan uitgezonderd;
• Uit het besluit en de toelichting daarop moet echter wel blijken op welke wijze rekening is gehouden met de betrokken belangen, waaronder met name genoemd die van de archeologie;
• Verder moeten bij het besluit wel de overige wettelijk vastgestelde toetsingskaders en normen in acht worden genomen; denk bijvoorbeeld aan die uit de Monumentenwet 1988 of de gemeentelijke bouwverordening;
• Ten slotte kunnen aan het besluit voorschriften worden verbonden ter bescherming van in het project betrokken belangen. Deze laatste betreffen uiteraard ook die van de archeologie, of van het gebouwde erfgoed.

Binnenkort start de parlementaire behandeling van dit wetsvoorstel. Het is niet uitgesloten dat via Nota van wijziging of amendement nog aanvullingen op het voorgestelde systeem worden gedaan. De borging van het cultuurhistorische belang is in dat kader nog een discussiepunt.

Meer informatie op de website van Algemene Zaken:
Crisis- en herstelwet
Memorie van toelichting bij de Crisis- en herstelwet
Persbericht 3 juli 2009: kabinet stelt Crisis- en herstelwet vast