De charme van groeve De Keel

Bron: Dagblad De Limburger
Door: Vikkie Bartholomeus

Het is een van de minst bekende, maar wel een van de meest bijzondere mergelgroeves in Zuid-Limburg: De Keel. Luck Walschot schreef er een boek over.

Het zijn imposante gapende gaten, langs het Albertkanaal tussen Kanne en Vroenhoven. Donkere ondergrondse holtes die bloot zijn komen te liggen bij de verbreding van het kanaal. Niet zo zichtbaar, maar minstens zo imposant is echter de andere oever; verborgen achter een nietszeggende poort ligt een van de meest fascinerende mergelgroeves van Zuid-Limburg: De Keel.

Het is geen klein stelsel: de groeve telt 6,5 kilometer aan gangen, verspreid over een oppervlak van zes hectare. De ingang ligt weliswaar in België, maar tweederde van de ondergrondse gangen ligt op Nederlands grondgebied. Nederlander Luck Walschot, die in Zichen woont, is beheerder van de groeve. Hij is gefascineerd door De Keel, komt er al 25 jaar. Walschot heeft acht jaar gewerkt aan een boek over de groeve, dat onlangs is verschenen. Want De Keel verdient meer aandacht, vindt hij.

Wat de groeve uniek maakt is de bijzondere manier waarop ze tot stand is gekomen. De groeve is ooit ontstaan in het inmiddels verdwenen gehucht De Keel, dat vroeger op de plek van het Albertkanaal lag en dat al sinds de Middeleeuwen bekend is. Bewoners zijn hier op verschillende plekken, vanuit verschillende schachten begonnen met graven. Het resultaat is dat De Keel vier verdiepingen telt; er is zelfs een ‘kamer’ op een vijfde verdieping. „En dat is echt heel zeldzaam.”

Wat de groeve verder uniek maakt, is de diversiteit aan ontginningstechnieken. Traditionele zaagmethodes, kettingzagen, cirkelzagen, boormachines maar ook bijvoorbeeld de Sibber schietmethode met explosieven, die ontwikkeld is in ondergronds Sibbe. Walschot: „Dat je al die verschillende mergelwintechnieken in één groeve terugvindt, dat is echt bijzonder.”

Verder heeft de groeve een enorme cultuurhistorische rijkdom. De wanden staan vol opschriften: van hardwerkende blokbrekers tot onderduikers uit de oorlog. Bewoners uit Vroenhoven en Kanne verbleven in de laatste oorlogsdagen in september 1944 in De Keel, op de vlucht voor beschietingen en bommen. Onderduikers, champignonkwekers, crossers, alcoholstokers, en ook criminelen hebben gebruik gemaakt van de gangen. Er werden houseparty’s gehouden en er werden ooit exclusieve, in Luxemburg gestolen auto’s verstopt, om vervolgens vanuit hier te verschepen naar de Arabische Emiraten.

Nog steeds heeft De Keel geregeld te maken met ongewenste bezoekers, al is het de laatste maanden een stuk rustiger omdat de ingang beter beveiligd is. „Ik begrijp die mensen wel, want het is een prachtige plek. Maar ik kan je zeggen: Als je daar 25 Fransen aantreft met tentjes en honden, die daar allemaal hun behoeften doen en daar achterlaten, vind je het niet meer zo charmant.”

Het boek ‘Over Groeve De Keel’ kost 29,95 euro en kan besteld worden via een mail aan de uitgever: Stichting Ondergrondse Werken: sow@home.nl.