Asselt en omgeving beschermd
Het Limburgse dorp Asselt heeft een eeuwenlange geschiedenis die tot de verbeelding spreekt. In het muurwerk van het Dionysiuskerkje zijn duidelijk Romeinse bouwfragmenten te zien. Maar Asselt is vooral bekend vanwege de Noormannen. In 881 streken zij neer in ‘Ascloa’, vestigden daar hun winterkwartier en plunderden het Maas- en Rijnland. De Noormannen troffen overigens geen ’tabula rasa’ aan. Zij versterkten waarschijnlijk een bestaande curtis, een domaniaal hof van de Karolingische vorsten. Op deze plek staan tegenwoordig het kerkje en de hoeve Asselterhof.
Bron: Jaarverslag RACM 2008
De typische combinatie van kerk en curtis, een veelvoorkomend verschijnsel in Limburg, nadert in Asselt het dichtst het vroegmiddeleeuwse beeld. Het complex was al beschermd als gebouwd en archeologisch rijksmonument. De daarmee samenhangende omgeving daarentegen niet. Het is een karakteristiek cultuurlandschap met beeldbepalende hoeves, holle wegen en een achthoekige donjonruïne langs de Swalm. Een groot aantal percelen heeft een zeer hoge archeologische verwachtingswaarde.
In 2003 dienen de gemeente Swalmen en de Heemkunde-vereniging Maas- en Swalmdal bij de toenmalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg een verzoek in tot aanwijzing als beschermd dorpsgezicht. Onderzoek, mede door de Rijksdienst geïnitieerd, heeft meer inzicht gegeven in de ontwikkelingsgeschiedenis en de ruimtelijke karakteristiek van Asselt en omgeving. De onderlinge samenhang tussen de archeologie, het cultuurlandschap en de gebouwde monumenten geeft het gebied zijn grote waarde.
Op 24 oktober 2008 is Asselt aangewezen als beschermd dorpsgezicht door de bewindslieden van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. De aanwijzing is een erkenning op nationaal niveau van de bijzondere waarden en is gericht op continuïteit van cultuurhistorisch beleid op lange termijn. Het rechtsgevolg is dat de gemeente een beschermend bestemmingsplan dient op te stellen. De Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten bereidde de aanwijzing voor en geeft zo nodig advies bij ruimtelijke ontwikkelingen.