Provinciale bijeenkomst ‘Structuurvisie Ondergrond’ Provincie Limburg

Door: SAM Limburg 


Structuurvisie Ondergrond
De ondergrond wordt steeds intensiever gebruikt. Dat biedt kansen. Maar dit leidt ook tot spanningen tussen activiteiten die niet zijn te combineren, zoals winning van aardwarmte en gas. De toenemende drukte vraagt ook om aandacht voor de gevolgen voor mens en milieu. Daarom wil de overheid een structuurvisie voor de ondergrond opstellen. De visie moet richting geven aan een duurzaam en verantwoord gebruik van de ondergrond. De ontwerpvisie is naar verwachting eind 2013 gereed.
De Structuurvisie Ondergrond biedt een basis voor toekomstige besluiten van het Rijk en is alleen bindend voor het Rijk zelf. De visie is richtinggevend voor besluiten van marktpartijen, gemeenten, provincies en waterschappen. Zo kunnen provincies zelf een structuurvisie vaststellen. De visie biedt ook inzicht in de regelgeving voor de ondergrond, waar het Rijk verantwoordelijk voor is en waarbinnen de andere overheden beleid uitvoeren. Tot slot gaat de structuurvisie in op de benodigde kennis en informatie over de ondergrond.


Provinciale bijeenkomsten
Er zijn provinciale bijeenkomsten gehouden, waarbij een conceptvisie is voorgelegd aan diverse maatschappelijke geledingen, die konden inspreken op verschillende thema’s.  De bijeenkomst  Thema Ondergrond Provincie Limburg is gehouden op 11 juni 2013 in de Oranjerie in Roermond.


Verslag 
Dit is een verslag van twee deelsessies van de provinciale bijeenkomst in Limburg. Op voorhand was aangegeven dat het thema erfgoed niet expliciet was meegenomen in deze dag.  De motivatie hiervoor was dat voor behoud en beheer van erfgoed al landelijk beleid bestaat, en dat dit dus niet meer als knelpunt of aandachtspunt zou hoeven te worden meegenomen in deze dag van de bespreking van de structuurvisie. Een aantal vertegenwoordigers uit de erfgoedhoek heeft toch van de gelegenheid van deze dag gebruik gemaakt om hier een kanttekening bij te plaatsen: wanneer het thema erfgoed wordt geparkeerd, terwijl allen andere thema’s besproken worden loop je het risico dat het zal vergeten worden.  Er is sterk op aangedrongen dat erfgoed in elk geval een plaats zal hebben in het afwegingskader.


Een vertegenwoordiger van SAM-Limburg heeft aan twee deelsessies deelgenomen. 



  • de sessie ondergrond in stedelijk gebied (waar het vooral ging over de spaghetti aan kabels en leidingen, en water over- en onderlast);
  • de sessie van het landelijk gebied, waar het vooral ging over grondwaterbeheer, en beheer van landbouwgronden.

Sessie ondergrond in stedelijk gebied
In de sessie van het stedelijk gebied was een aantal vraagstukken aan de orde, waarbij werd gekeken of er op gemeentelijk en provinciaal niveau herkenning was van probleemstelling of vraagstuk, en of dit op rijksniveau , via de structuurvisie zou moeten worden gereguleerd. Bijvoorbeeld de regelgeving rondom kabels en leidingen, en de duurzaamheidsvraagstukken als (consequentie van) gebruik van bodemenergie (bijv via warmtewisselaars) of geothermie. Een van de zaken die steeds terugkwamen was het niveau waarop dan zaken geregeld zouden moeten worden, bij welke overheid, en hoe de afstemming tussen de overheden zou gaan.


Verder werd aangegeven dat voor Limburg de relatie met het omliggende buitenland natuurlijk van belang is. Wat in Limburg wordt bedacht moet worden afgestemd met buitenland, en dit zou ook gelden voor de buitenlandse zaken die zich aan het Limburgse afspelen (bijvoorbeeld de schaliegaswinning vlak over de grens in België heeft ook consequenties voor het aangrenzende Limburgse gebied. Dit geldt ook voor de bruinkoolwinning en grondwateronttrekkingen in Duitsland, die repercussies hebben voor waterpeilkwesties en bodemstabiliteit in Limburg).


Ook werd aandacht gevraagd voor de “nazorg” van de voormalige mijngebieden. Hier komt de bodem geleidelijk aan omhoog, vanwege grondwater, wat beweging in de bodem veroorzaakt en veel schade zal aanrichten aan huizen en infrastructuur. Dit is een probleem in de regio, waarvoor wel op rijksniveau aandacht en “nazorg” moet zijn.


Sessie landelijk gebied
In deze sessie werden we geinformeerd over de inzet van de provincie waar het gaat over het verbeteren van de waterkwaliteit, en over het Nieuw Limburgs Peil. Dit is een samenwerkingsverband tussen provincie, waterschappen en gebruikers/onttrekkers (o.a. LLTB) waarbij afspraken worden gemaakt over waterpeilen en hoe die te handhaven, hier worden ook maatregelen voor genomen. In Limburg wordt dus actief gewerkt aan oplossingen voor zaken die in andere provincies (kennelijk) nog in de probleemstellingsfase zitten, of die men via de structuurvisie in kaart wil brengen en aanpakken. De sessie van het landelijk gebied, werd heel sterk ingestoken vanuit de landbouw, en iets anders kwam nauwelijks aan bod. Wij hebben aangegeven dat Limburg als cultuurlandschap de oudste archeologie van Nederland herbergt, en archeologisch gesproken de rijkste provincie van Nederland is. De opgaves t.b.v. ontwikkelingen in de landbouw en waterbeheer zouden goed kunnen samengaan met erfgoedbeheer (kleinschaligheid van het cultuurlandschap handhaven, verbetering van landbouwgrond en waterbergend vermogen van de bodem). Daar naast is aangegeven dat erfgoed een eindige bodemkwaliteit is, die strijdig is of kan zijn, met de kansen en bedreigingen van de landbouwgebieden.

Conclusie
Aan het einde van de middag werden alle sessies nog eens samengevat, waarbij de sessievoorzitters goed het erfgoed meenamen.  De afrondende spreker, die een van de projectleiders was van het project, heeft dit helaas weer ontkracht door in zijn reactie op de aangedragen erfgoedpunten uit de provincie terug te komen op de basisaanname dat erfgoed/aardkundige waarden al elders in beleid geborgd waren. 


Voor meer informatie over de structuurvisie ondergrond zie:


http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bodem-en-ondergrond/structuurvisie-ondergrond



Workshops